Obrada zvuka

Da bi se zvuk registrovao mora postojati signal koji ga prenosi. Signal koji putuje do našeg uha je mehanička promena pritiska vazduha i naziva se analogni signal. Da bio računar mogao da registruje analogni signal, potrebno je analogni signal pretvoriti u digitalnipostupkom digitalizacije koji se odvija u tri koraka:

  1. zvuk se mikrofonom pretvara u analogni električni signal
  2. analogni električni signal se uz pomoć zvučne kartice i njenog analogno-digitalnog AD konvertera pretvara u digitalni signal
  3. digitalni podaci se kodiraju, po potrebi sažimaju i čuvaju na disku računara
AD konverter analogni električni zvuk pretvara u niz brojeva i on se postupkom kodiranja (encoding) oblikuje u poseban format i zapisuje u zvučnu datoteku. Obrnut postupak (pretvaranje kodiranog zapisa u niz brojeva) se naziva dekodiranje (decoding). Program kojim se kodira i dekodira naziva se kodek (codec).
Reprodukcija zvuka je obrnuti proes od digitalizacije zvuka, u kome se pomoću DA konvertera digitalni zapus pretvara u analogni električni signal.
Mera kvaliteta zvučnog zapisa naziva se Bit rate, koji predstavlja broj bitova kojim je opisan zvučni zapis za vreme od jedne sekunde. jedinica za merenje Bit rate je KBit/s. Evo nekih primera kvaliteta zvučnog zapisa:

  • 4 KBit/s – minimalni kvalitet govora
  • 8 KBit/s – „telefonski“ kvalitet
  • 32 KBit/s – „radio“ kvalitet dugih i srednjih talasa
  • 96 KBit/s – „radio“ kvalitet ultra kratkih talasa
  • 128 KBit/s – tipičan kvalitet audio zapisa
  • 256-320 Kbit/s – približan kvalitet audio CDzapisa

Kao što se može zaključiti, što više kilobita u sekundi, to je zvučni zapis kvalitetniji.

FORMATI ZVUČNIH ZAPISA

Picture

Zvučni snimak je za računar samo niz brojeva. Postupkom komprimovanja se taj niz brojeva zapisuje u zvučnu datoteku. Način komprimovanja određuje kvalitet zapisa., pa otuda možemo razlikovati tri vrste audio formata:

  • nekomprimovani
  • komprimovani formati bez gubitaka
  • komprimovani formati sa gubicima.

NEKOMPRIMOVANI FORMATI

fNekomprimovana datoteka zvučnog zapisa sarži originalan zapis brojeva sa snimka i mogu biti veoma velike, što zavisi od kvaliteta snimka i individualnih karakteristika zapisa.
Najpoznatiji predstavnici ovog formata su:

  • MIDI (Musical Instrument Digital Interface) – namenjen za razmenu informacija među elektronskim muzičkim jedinicama. (ekstenzija:.mid ili .midi)
  • WAVE (Waveform) – matični format razvijen za korišćenje u Windows okruženju (ekstenzija: .wav)
  • AIFF (Audio Interchange File Format) – Mekintosh format za digitalni zapis zvuka (ekstenzija: .aiff)

KOMPRIMOVANI FORMATI BEZ GUBITAKA

Ovi formati su najbolji izbor ukoliko želimo da zadržimo izvorni kvalitet snimka, ali je zbog veličine datoteke (koja je oko polovine veličine originalne datoteke) koriste samo profesionalci.
Najpoznatiji formati komprimovanja bez gubitaka su:

  • WMA (Windows media Audio) – format razvijen od strane Microsoft-a; sastoji se od 4 različita kodeka (ekstenzija: .wma)
  • FLAC  (Free Lossless Audio Codec) – format sličan MP3 formatu ali bez gubitaka u kvalitetu.
  • WV – Wave Pack format (ekstenzija: .wv)
  • APE – Monkey’s Audio format (ekstenzija: .ape)

KOMPRIMOVANI FORMATI SA GUBICIMA

Ovi formati mogu biti do jedne desetine veličine originalne datoteke, jer su u njima izostavljeni zvuci koje ljudsko uho jedva ili uopšte ne može da čuje (zvuci sa frekvencijom od 20Hz do 20000Hz). Zato se ovi formati koriste za prenos muzike Internetom i za snimanje velikih zbirki digitalne muzike).
Najpoznatiji formati komprimovanja sa gubicima su:

  • MP3  – ove datoteke su zvučni deo MPEG formata (Moving Pictures Experts Group) i predstavljaju najpopularniji format za snimanje muzičkih datoteka (ekstenzija: .mp3, .mpga)
  • Ogg Vorbis – open source komprimovani format sa gubicima, po nekima boljeg kvaliteta od MP3 formata iste veličine (ekstenzija:.ogg)
  • AAC (Advance Audio Coding) – u odnosu na MP3 format postiže bolju kompresiju i ima veći Bit rate (ekstenzija: .aac)

KONVERZIJA IZMEĐU RAZLIČITIH FORMATA

Da bi dobili audio formate pogodne za preslušavanje na našim elektronskim uređajima, a da pri tome zauzmu što manje memorije, možemo izvršiti prebacivanj (konverziju) jednog audio formata u drugi pomoću gotovih programa kao što su:

  • Free Sound Recorder – program koji se koristi za snimanje zvuka i konverziju audio formata; podržava MP3, WMA i WAV format
  • Switch Sound File Converter – besplatan program za konverziju preko 40 vrsta audio formata
  • Format Factory – besplatan program koji služi za konverziju slika, audio i video formata